Na vita bona per duc

L refurmadëur soziel y cumandant di paures Michael Gaismair se ova tl 1525 damandà l dërt de partezipazion y la valivanza per duc dan la lege. Tl 2025 ti dà la Euregio Tirol-Südtirol-Trentin cun l Ann Euregio di Museums na udleda de reviers, y nia mé ala rebelions di paures: sot al moto “Cialé plu inant” tòlela ca la ideies de Gaismair per se fé dumandes n con’ dla iustizia y dl valivamënt soziel, dl manejamënt de crises y de formes per se paré.

 

Cumbater per cie pa?

I mudamënc soziei radichei che ie unic a s’l dé tl Cincënt y la storia dla viera di paures ie l pont cunzetuel ulache l vën metù man y l elemënt zentrel de truepa scumenciadives. Persenon, Neustift y Sterzing, ulache l ie stat n valgunes de chësta ntrunides storiches, ti dà lerch a mostres dedichedes al argumënt, ma nce tl Trentin y tl Tirol se lecòrdun dla “revoluzion dla jënt normala” y dla rebelion contra l pudëi di “seniëures” che cumandova.

Da dì iel che la reflescion n con’ dla formes de rejistënza y dla cunseguënzes sozieles che sauta ora va demez dal perimeter tematich de chisc 500 ani. Tres plu scumenciadives d’uni sort ti dàn na udleda plu sota al culonialism storich y a chël atuel, a chël che l ti ie nchinamò unì dedicà puecia cunscidrazion, te region. D’autri pruiec ie nzentrei sun l cumbat contra la cundizions de lëur y de abité defin nia umanes y sun la cuestion dla iustizia soziela, slargian ora l urizont de tëmp nchin a ncuecundì. L cërtl dla tematiches tratedes vën stlut ju da manifestazions y mostres n con’ dl’ecologia y dla cunseguënzes dla crisa tlimatica per l’agricoltura, y da n valguna manifestazions dedichedes ala cultura de transizion, che tematisea mudamënc tecnologics y culturei.

 

Pluralità coche prugram.

La pert zentrela dl segondo ann Euregio di Museums ie metuda adum da n 30 pruiec singuli y de cuoperazion che acumenea museums y istituzions de espusizion tl Tirol, Südtirol y Trentin. L Ann di museums tol ite museums de storia y de scienzes natureles, lueges storiches y istituzions che se dedichea al’ert y al’etnologia. Ai truep ciamps dl savëi reprejentei curespuendel la truepa manieres de ti jì permez che ie unides crisses ora per la mostres, la ntraunides publiches y i pruiec de mediazion museala. Chësta richëza de ponc de ududa fej ora la forza dl prugram. L ie al incontra n fil cueciun che ie de duta la scumenciadives deberieda, y plu avisa de coche l sibe mesun fé garaté na bona vita y co pudons’a – o messons’a – nëus coche singuli y coche sozietà dé nosc cuntribut?

 

Renfurzé la cunlaurazion

Da 15 ani incà pieta l’Euregio na plataforma per promuever la cuoperazion danter i museums dl Trentin, Südtirol y Tirol. N ucajion dl prim Ann di museums dl’Euregio, tl 2021, à la cunlaurazion sëura i cunfins ora cunesciù n mumënt de gran forza. “Cialé plu inant” ie l moto cris ora per la re-edizion dl 2025. Scumencian da cunflic y da formes de rejistënza dl passà, iela pra duta la scumenciadives nscila che l vën stimulà na reflescion n con’ dl prejënt. L Ann di Museums 2025 se pieta coche paladina y luegia de ancunteda y de cunfront te n panurama museal d’uni sort. L prugram ie n nvit a espluré l’Euregio y si patrimone culturel – da Schwach nchin a Riva, da Malls nchin a Heinfels y te truep d’autri luesc de chësta cuordinedes.

Deine Lesezeichen

Kein Projekt gespeichert